Ιογενείς Ηπατίτιδες

Οι ιογενείς ηπατίτιδες είναι λοιμώξεις του ήπατος και διακρίνονται ανάλογα με το είδος του ιού σε Α, Β, C, D και E (πρόσφατα έχουν ανακαλυφθεί κάποιοι νέοι ιοί οι οποίοι όμως επιδημιολογικά είναι αρκετά σπάνιοι).

Οι ιογενείς ηπατίτιδες μπορεί να είναι οξείες ή χρόνιες λοιμώξεις, ενώ η κλινική εικόνα ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο του ιού και τον ασθενή, από ασυμπτωματική έως πολύ σοβαρή που μπορεί να οδηγήσει σε κώμα και στο θάνατο σε σπάνιες περιπτώσεις.

Τρόποι μετάδοσης – χαρακτηριστικά

Όσον αφορά στον τρόπο μετάδοσης, οι ιοί των ηπατίτιδων Α και Ε μεταδίδονται με την κοπρανοστοματική οδό και οι λοιμώξεις αυτές είναι συχνότερες σε περιοχές ή χώρες χαμηλού βιοτικού επιπέδου με κακές συνθήκες υγιεινής, ενώ οι ιοί B, C και D μεταδίδονται αιματογενώς και διά της σεξουαλικής οδού.

Ο ιός της ηπατίτιδας Β προσβάλλει σχεδόν αποκλειστικά το ανθρώπινο είδος, είναι 50 φορές πιο μολυσματικός από τον ιό του AIDS, μπορεί να επιβιώσει μία ολόκληρη εβδομάδα στο περιβάλλον και για τον λόγο αυτό όταν βρεθεί ένας φορέας του ιού σε μια οικογένεια συστήνεται έλεγχος και εμβολιασμός των ατόμων που διαβιούν μαζί του.

Η ηπατίτιδα Ε είναι συνήθως αυτοπεριοριζόμενη στον γενικό πληθυσμό, εκδηλώνεται όμως με βαριά κλινικά εικόνα και υψηλή θνητότητα σε εγκύους. Η ηπατίτιδα C μεταπίπτει σε χρονιότητα σε ένα 80% περίπου των ασθενών και μπορεί να εκδηλώσει προβλήματα στο ήπαρ σε ένα 20-30% των ασθενών μετά από 20-30 έτη χρόνιας εμμένουσας λοίμωξης, όπως η κίρρωση και ο ηπατοκυτταρικός καρκίνος. Στις ίδιες επιπλοκές καταλήγουν ένα 15-40% των ασθενών με Χρόνια Ηπατίτιδα Β (ΧΗΒ). Ο κίνδυνος καρκίνου του ήπατος σε ασθενείς με ΧΗΒ ή Χρόνια Ηπατίτιδα C (ΧΗC) είναι 5-25 φορές μεγαλύτερος σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό, ενώ η ΧΗΒ ευθύνεται για το 80% των περιστατικών πρωτοπαθούς καρκίνου του ήπατος παγκοσμίως.

Συχνότητα εμφάνισης

Οι ιογενείς ηπατίτιδες αποτελούν μία από τις συχνότερες χρόνιες λοιμώξεις στον άνθρωπο αν ληφθεί υπ’ όψιν ότι 350-400 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως πάσχουν από ΧΗΒ και 170 εκατομμύρια από ΧΗC, ενώ άνω των 2 δισεκατομμυρίων ανθρώπων έχουν έρθει σε επαφή με τους ιούς αυτούς χωρίς όμως να νοσούν.

Παγκόσμιος επιπολασμός της λοίμωξης από Ηπατίτιδα Β.

Στην Ελλάδα, ο επιπολασμός των ΧΗΒ και ΧΗC υπολογίζεται για καθεμία περίπου στο 2% του γενικού πληθυσμού. Ακριβή πρόσφατα επιδημιολογικά στοιχεία δεν υπάρχουν. Παλαιότερα η ηπατίτιδα Β ήταν αρκετά συχνότερη της C, αλλά κάποια γεγονότα της τελευταίας δεκαετίας, όπως η γενίκευση του εμβολιασμού για την ηπατίτιδα Β και η είσοδος στην Ελλάδα μεγάλου αριθμού μεταναστών από χώρες της ανατολικής Ευρώπης με μεγάλη συχνότητα ηπατίτιδας C, ανέστρεψαν τις τάσεις των δύο νόσων.

Θεραπευτική αντιμετώπιση

Στην ΧΗΒ, ο κύριος θεραπευτικός στόχος είναι η καταστολή του ιικού πολλαπλασιασμού, καθώς στην πραγματικότητα ο ιός της ηπατίτιδας Β ποτέ δεν εκριζώνεται από τον οργανισμό, ενώ στη ΧΗC στόχος είναι η ίαση με εκρίζωση του ιού της ηπατίτιδας C. Οι ΧΗΒ και ΧΗC αποτελούν αθροιστικά το συχνότερο αίτιο μεταμόσχευσης ήπατος παγκοσμίως, αλλά οι νέες θεραπείες στην ΧΗC και θεραπευτικές προσεγγίσεις στην ΧΗΒ (εμβολιασμός), αναμένεται να αλλάξουν την εικόνα τα επόμενα χρόνια.

*Αντωνακόπουλος Νικόλαος, Γαστρεντερολόγος-Ηπατολόγος